Avrupa Komisyonu bünyesinde, The Open Source Observatory (OSOR)- Açık Kaynak Gözlemevi tarafından hazırlanan Open Source Software Country Intelligence Report –Turkey (Açık Kaynak Yazılım Ülke Raporu-Türkiye) 2021 edisyonu kısa süre önce yayınlanarak dünya ve Avrupa kamuoyu ile paylaşıldı. Raporda Türkiye’nin açık kaynak yazılım politikaları ve bu alanda attığı önemli adım ve girişimlere yer verildi.
Açık kaynak yazılım topluluğunun bir araya gelerek etkinliklere imza attığı, açık kaynak odaklı haber ve gelişmelere yer veren; gerek AB gerekse AB dışında kamu yönetiminde açık kaynak yazılım kullanımını teşvik etmeyi amaçlayan The Open Source Observatory (OSOR), Türkiye raporunda 2020’de kurulan Türkiye Açık Kaynak Platformu’na, ülkenin açık kaynak yazılımını geliştirme yönündeki stratejik hamlelerden biri olarak yer verdi.
Cengiz Çelik (TÜBİTAK-Pardus Proje Yöneticisi) ve Muhammed Kara’nın (The Document Foundation-TDF Üyesi) katkı verdiği rapor, Wavestone Danışmanlık hizmetlerinden uzmanlar Vivien Devenyi, Debora Di Giacomo ve Chloé Dussutour tarafından hazırlandı.
Raporda Türkiye’de 2000’lerin başından itibaren açık kaynak yazılım sistemlerinin devlet kurumlarında kullanılmaya başlandığı belirtildi; açık kaynak yazılımın geliştirilmesi hedefinin 11. Kalkınma Planı ve 2020 Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı kapsamında öncelikli hedefler arasında yer aldığı kaydedildi.
Linux temelli Pardus işletim sisteminin Türkiye’de kamu yönetimi başta olmak üzere eğitimde ve çeşitli kamu kuruluşlarında etkin olarak kullanıldığına değinilen raporda; Pardus ile uyumlu Ahtapot Açık Kaynak Kodlu Bütünleşik Siber Güvenlik Projesi, Engerek Kimlik Yönetim Sistemi, Liderahenk ve Etkileşimli Tahta Arayüz Projesi -ETAP projelerinin geliştirilmesiyle açık kaynaklı yazılımların önem kazandığına dikkat çekildi.
Türkiye Açık Kaynak Platformu da raporda yer aldı
Raporda ayrıca, açık kaynak ekosisteminin geliştirilmesi amacıyla Türk Hükümeti tarafından 2020 yılında Türkiye Açık Kaynak Platformu’nun kurulduğu; kamu ve özel sektörden 100’e yakın paydaşın Platform içinde yer aldığı bilgisine yer verildi.
Raporda açık kaynak yazılımının ülke genelinde yaygınlaştırılması ve ekosistemin geliştirilmesi misyonunun ağırlıklı olarak devlet eliyle yürütüldüğü ve bu alanda TÜBİTAK’ın önemli katkı sağladığı vurgulandı.
Türkiye’nin dijitalleşmesi ve kamu sektöründe açık kaynağın yaygınlaştırılması yönündeki çaba ve adımların ardındaki karar alıcılar ve aktörlere de yer verilen raporda Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, T.C Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Bakanlığa bağlı Milli Teknoloji Genel Müdürlüğü ile Stratejik Araştırmalar ve Verimlilik Genel Müdürlüğü karar vericiler, TÜBİTAK ve TÜBİTAK-BİLGEM (Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü) ise aktörler olarak yer aldı.
Türkiye’nin açık kaynak yazılıma dair politikaları ve geçtiğimiz 10 yıldaki önemli gelişmeler ise şöyle sıralandı;
1- 11. Kalkınma Planı (2019–2023)
Planda Türkiye’nin açık kaynak yazılım endüstrisini ve network’ünü 2023’e dek geliştirmek yolundaki hedefi kapsamında Türkiye Açık Kaynak Platformu’nun kurulduğu belirtildi. Platform bünyesinde yazılım geliştiricilere fon bulma, deneyim paylaşma gibi olanakların sağlandığı ifade edildi. Ayrıca açık kaynak yazılımın kamu idaresinde yaygınlaştırılmasının teşviki yönünde çalışmalar yapıldığı bilgisi paylaşıldı.
2- e-Devlet Stratejisi ve Aksiyon Planı ( 2016–2019)
Kamu yönetimi ve hizmetlerinde dijitalleşmenin artırılması, e-Devlet uygulamasının geliştirilerek uygulamaya alınması ve bu amaçla, Türkiye kamu yönetiminde ve kamu ajanslarında açık kaynak yazılım ve bilgi sistemlerinin kullanımına öncelik verilmesi raporda yer buldu.
3- Bilgi Toplumu Strateji ve Aksiyon Planı (2015–2018)
e-Devlet hizmetlerini kapsayacak biçimde Türkiye’nin kamu yönetiminde açık kaynak yazılımın desteklenmesi, açık kaynak yazılım endüstrisi ve network’ünün geliştirilmesi, ekonomide daha fazla bilişim teknolojilerine başvurulması ve kamu sektöründe açık kaynak yazılım kullanımının desteklenmesi bahsedilen başlıklar arasında yer aldı.
Raporda, aralarında Türkiye Açık Kaynak Platformu başta olmak üzere, öne çıkan açık kaynak yazılım inisiyatifleri ve projelerinde Pardus işletim sistemini kullanan kurumlar hakkında da bilgilere yer verildi. Raporda adı geçen kurumlar şöyle sıralandı;
Pendik Belediyesi (Pardus Ve Açık Kaynak Kod Dönüşüm Projesi)
Ahtapot- ULAKBIM tarafından geliştirilen Pardus uyumlu siber güvenlik yazılımı
Engerek Kimlik Yönetimi Sistemi
GIBUX Projesi (Türk mühendisleri tarafından analiz ve tasarımı yapılarak Gelir İdaresi Başkanlığı’ nın ihtiyaçlarına uygun olarak geliştirilmiş olan açık kaynak kod tabanlı işletim sistemi)
Rapora ulaşmak için: https://joinup.ec.europa.eu/sites/default/files/inline-files/OSS%20Country%20Intelligence%20Report_TR.pdf
Açık Kaynak Gözlemevi hakkında daha fazla bilgi için ziyaret ediniz:
https://joinup.ec.europa.eu/collection/open-source-observatory-osor
